By: Jim Lloyd Dongiapon
Wala nahitabo ang gilauman unta nga paglusad sa Wholesale Electricity Spot Market (WESM) sa Mindanao niadtong Disyembre 26, 2022 gumikan mihukom ang Department of Energy (DOE) nga i-oktaba na sab kini og usa ka bulan, o sa Enero 26 karong tuiga.
Mipagula si DOE Secretary Raphael Lotilla og Department Circular 2022-12-0039, nga mi-anunsyo sa bag-ong gitumong nga petsa sa pagsugod sa operasyon sa WESM sa maong kaislahan.
“The DOE hereby declares January 26, 2023, as the COD [commercial operations date] of the WESM in Mindanao. For this purpose, the scheduling and dispatch of capacities in Mindanao shall be based on the schedules generated by the IMO [Independent Market Operator] in accordance with the WESM rules and the relevant market manuals, and as otherwise provided herein,” matud sa sulat-palibot.
(Ang DOE nagdeklara sa Enero 26, 2023 isip COD [commercial operations date] sa WESM sa Mindanao. Alang niining katuyoan, ang pag-iskedyul ug pagpagula og mga kapasidad sa Mindanao ang isubay sa mga iskedyul nga gimugna sa IMO [Independent Market Operator], subway sab sa mga mando sa WESM ug sa uban pang may kalabutan nga manwal sa merkado, ug sa ubang pamaagi nga gihatag dinhi.)
Usa sa nakatampo sa pagkalangan sa pagpatuman niini mao ang nagpadayon nga Mindanao-Visayas Interconnection Project (MVIP).
Gihatagan og gibug-aton sa ahensya nga ang pagpatuman sa WESM sa Mindanao gikinahanglan alang sa komersyal nga operasyon sa proyekto aron mapadali ang episyente nga pagbalhin ug paghusay sa mga pagbayloay sa kuryente pinaagi sa Mindanao-Visayas Interconnection.
Usa ka HVDC system nga adunay starting capacity nga 450 megawatts ang gamiton sa MVIP sa pagkonektar sa Mindanao grid ngadto sa Visayas grid.
Sa 100 ka gilaumang mga partisipante sa Mindanao, 69 na ang nakahuman sa WESM registration sukad niadtong Nobyembre 2022. Matud sa DOE, ang katapusang mga kinahanglanon sa mga dili pa rehistradong mga partisipante dili makabalda sa komersyal nga operasyon sa WESM sa Mindanao. Hinuon, gihatagan sila sa ahensya og hangtod na lamang sa Enero 15 aron makaparehistro.
Ang mga distribution utilities, electric cooperatives, ug power generators sa Mindanao mahimo nang direktang makapalit sa ilang suplay sa kuryente pinaagi sa WESM, nga gilauman nga moresulta sa mas gamay nga pagkawala sa kuryente sa kaislahan tungod kay mahimo nilang gamiton ang spot market aron makabawi sa bisan unsa mang kakulang sa ilang suplay.
Gitukod ang spot market subay sa Republic Act 9136, kon Electric Power Industry Reform Act (EPIRA) of 2001, ug nagsugod kini niadtong Hunyo 2006 sa Luzon ug niadtong Disyembre 2010 didto sa Kabisay-an.